Weggaan en blijven

Voor mijn verjaardag kreeg ik het boek Zondagmorgen van Willem Jan Otten over het missen van God. Vandaag, Hemelvaartsdag, beschrijft hij als ‘de verdamping van God’. Zijn woorden en de Schriftlezingen van vandaag zijn mij tot inspiratie.

God, mensgeworden in Jezus;
Zijn liefde zichtbaar geworden
in Zijn niet mijn wil maar Uw wil.
Op Goede Vrijdag verlaat Hij ons
afdalend in het graf,
ter helle nedergedaald.
God heeft Hem doen opstaan
uit het graf, de dood overwonnen.
Op Hemelvaart verlaat Hij ons
opstijgend naar Zijn Vader,
ten hemel opgenomen.
Hij ‘verdampt’,
om later terug te komen
als de door Hem beloofde Helper.
Hij laat ons niet alleen.

Bij God is weggaan tegelijkertijd een vorm van blijven. Hij laat ons niet alleen. Ook in het missen is Hij aanwezig.

Ik wens jullie een goede en gezegende tijd, op weg naar de viering van Pinksteren!

Geluk, vrede en alle goeds,

Marianne

Leer van de kinderen en zuigelingen

Vanmorgen lazen we in onze ochtenddienst psalm 8. Mijn medezuster Hanneke vestigde later de aandacht op het derde vers: ‘met de stemmen van kinderen en zuigelingen bouwt U een macht op tegen uw vijanden om hun wraak en verzet te breken.’

De psalm bezingt de schepping en door de schepping heen de Schepper. Aan de mens is de zorg voor de schepping toevertrouwd en dat hebben we niet altijd even goed gedaan. De klimaat en milieu crisis vraagt dat wij omkeren en goede rentmeesters worden van de schepping.

In psalm 8 worden de kinderen en zuigelingen ons ten voorbeeld gesteld. Kijk naar de tederheid waarmee kinderen en zuigelingen de schepping benaderen, de zachtheid en de verwondering waarmee zij een mier in het bos bekijken, of een klein groen sprietje dat uit de aarde ontluikt.

Goed rentmeesterschap, zorg voor de schepping, begint met tedere verwondering, een openheid en verwondering die ons niet boven, maar midden in de schepping plaatst en ons tot broeders en zusters maakt van alle schepselen.

Vrede en alle goeds!

Bemin je vijanden

Het evangelie van vandaag (Lucas 6, 27-38) is een stevige onderrichting.

In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: Tot u die naar Mij luistert zeg Ik: Bemint uw vijanden, doet wel aan die u haten,
zegent hen die u vervloeken en bidt voor hen die u mishandelen.

Het onderricht dat de leerlingen vandaag van Jezus krijgen liegt er niet om. Zijn woorden zijn gericht aan ‘ die naar Mij luistert’ , en vandaag zijn wij dat. Hoe ga ik om met mensen die mij niet liggen, mensen die in mijn allergie zitten? Ik probeer ze te mijden, en als dat niet lukt ze te negeren. De weg die Jezus wijst werkt volgens mij twee kanten op. Het roept mij op om over mijn afkeer, mijn allergie voor iemand heen te stappen en de ander toe te laten en met nieuwe ogen te bezien. Met een moeilijk woord noemen we dat: respecteren. Dit zal de ander op zijn of haar beurt ook oproepen om anders te kijken. Die twee bewegingen versterken elkaar en brengen samen in plaats van dat ze uit elkaar drijven.

Als iemand u op de ene wang slaat, keert hem ook de andere toe; en als iemand uw bovenkleed van u afneemt, belet hem niet ook uw onderkleed te nemen.
Geeft aan ieder die u iets vraagt, en als iemand wegneemt wat u toebehoort, eist het niet terug.

Jezus vraagt ons daarin heel ver te gaan. Hoe moeilijk is het om niet terug te slaan? Toch is dat de enigste manier om de spiraal van onvrede en onrecht te doorbreken. Moeten we dan maar doetjes zijn, die alles over zich heen laten komen? Zeker niet, we moeten dat als stevige mensen doen die met liefde voor de zondaar, de zonde afwijzen, juist door die andere wang toe te keren en niet mee te gaan in die zonde.

Zoals gij wilt dat de mensen u behandelen, moet gij het hun doen.

Dat is iets wat we allemaal kunnen beamen. Maar binnen de context van het hele onderricht van Jezus, wordt gevraagd dat ook te doen wanneer de mensen jou niet zo behandelen.

Als gij bemint wie u beminnen wat voor recht op dank hebt ge dan? Ook de zondaars beminnen wie hen liefhebben.
Als gij weldoet aan wie u weldaden bewijzen, wat voor recht op dank hebt ge dan? Dat doen de zondaars ook.
Als gij leent aan hen van wie ge hoopt terug te krijgen, wat voor recht op dank hebt ge dan? Ook de zondaars lenen aan zondaars met de bedoeling evenveel terug te krijgen.

De weg van de navolging van Jezus vraagt dat wij goed doen om goed te doen, los van de vraag wat wij daar zelf voor terug ontvangen. Dat vraagt dat we arme landen ontwikkelingshulp geven, zonder dat ze daar iets voor terug hoeven doen of zonder terugbetalingsregeling. Maar dat vraagt ook in ons eigen leven dat we iemand die iets nodig heeft dat gewoon geven of dat we iets voor een ander doen zonder daarvoor iets terug te verwachten. Bij je vrienden is dat geen probleem, maar bij de mensen die je niet zo graag ziet…

Neen, bemint uw vijanden, doet goed en leent uit zonder er op te rekenen iets terug te krijgen. Dan zal uw loon groot zijn, dan zult ge kinderen zijn van de Allerhoog­ste, die immers ook goed is voor de ondankba­ren en slechten.

De weg die Jezus ons wijst, de weg die Hij zelf gegaan is, is helder. Het is geen eenvoudige weg, en het is niet verboden om te struikelen en te vallen, als we hem maar gaan. Met andere woorden:

Weest barmhartig, zoals uw Vader barmhar­tig is.
Oordeelt niet, dan zult ge niet geoordeeld worden; veroordeelt niet, dat zult ge niet veroordeeld worden; spreekt vrij en ge zult vrijgesproken worden. Geeft, en u zal gegeven worden; een goede, gestamp­te, geschudde en overlopende maat zal men u in de schoot storten. De maat die gij gebruikt, zal men ook voor u gebruiken.’

God, geef ons barmhartig te zijn, zoals U barmhartig bent voor ons. En geef dat wij ruimhartig zijn in onze liefde voor anderen, zoals ook U ruimhartig bent in uw liefde voor ons. Zo vragen wij U, door Jezus Christus, onze Heer en Leraar. Amen.

Een licht voor allen

Opdracht van de Heer in de tempel
overgenomen van: tongerlo.org

Vandaag klinkt de lofzang van Simeon bij de opdracht van Heer Jezus in de tempel:
‘Uw dienaar laat gij, Heer, nu naar uw woord in vrede gaan: mijn ogen hebben thans uw Heil aanschouwd, dat Gij voor alle volken hebt bereid; een licht dat voor de heidenen straalt, een glorie voor uw volk Israel.’

Veertig dagen na het Kerstfeest horen we het nog een keer: Jezus is gekomen voor ons heil, een stralend licht voor alle mensen en een glorie voor Gods volk. Dat Licht heeft ons veertig dagen lang beschenen. 40 staat ook voor een leven lang. Hij beschijnt ons, zet ons op de goede weg en licht ons bij waar we het spoor bijster raken.

Laat ons gaan, in Zijn voetspoor, in Zijn Licht, de weg van de Vrede!

God is niet voor niets mens geworden

De lezing uit Jesaja 2, 1-5 op deze eerste maandag van de Advent laat mij mijmeren…

Advent: uitzien naar Gods Rijk van licht en vrede; dromen met open ogen zoals Jesaja doet. ‘Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers en hun speren tot snoeimessen. Geen volk zal nog het zwaard trekken tegen een ander volk, geen mens zal meer weten wat oorlog is.

Kerstmis: Christus de Zoon van God werd Mensenzoon; Zoon van God en Zoon van mensen. Zo is God mens geworden en onder ons gekomen.

Nakomelingen van Jakob, kom mee, laten wij leven in het licht van de Heer.’ Laat ons gaan en leven in het licht van Christus. God is niet voor niets mens geworden!

Clara spoort mij aan

Vandaag heb ik mij laten aansporen door de woorden van de heilige Clara in haar geestelijke Testament. Het Testament opent in de naam van de Heer en sluit af met de wens dat er door de zusters naar deze woorden geleefd zal worden. Het Testament tussen opening en afsluiting, gaat over de ontvangen roeping en zending van de zusters. Deze staan in het teken van de navolging van Christus, het evangelische leven waarin broeder Franciscus een groot voorbeeld is. En Clara spitst dit leefmodel toe op de onderhouding van de heilige armoede.

Clara omschrijft de zending van de zusters als: Model, spiegel en voorbeeld zijn voor anderen en voor elkaar. Dat evangelische leven in armoede moet dus zichtbaar worden in ons concrete leven. Hoe anders zouden wij tot model, tot voorbeeld en spiegel kunnen zijn? Clara spoort mij aan die weg te gaan. Maar hoe doe ik dat in deze tijd en op de concrete plek waar ik leef? Om te beginnen doe ik dat met vallen en opstaan! Een leven in eenvoud is bepaald niet eenvoudig, en een leven in armoede is verre van eenvoudig. In het clarissenklooster was het vooral het niet hebben van een eigen rekening en het moeten vragen van wat ik nodig had. Na mijn uittrede heb ik eigenlijk pas echt ervaren wat het is om arm te leven, en voor je levensonderhoud afhankelijk te zijn van anderen. Ik kan ondertussen in mijn eigen levensonderhoud voorzien en het daarin niet meer afhankelijk zijn van familie en vrienden ervaar ik als een groot goed. Tegelijkertijd wil ik als zuster van de Feminae Pacis en Dochter van Clara niet meer hebben dan dat ik nodig heb en niet luxer leven dan iemand met een minimum inkomen. Dat laatste is best een opgave en lukt mij vaker niet dan wel. En ik realiseer mij ook dat ik een financiéle reserve hebt, die iemand met een bijstandsuitkering niet heeft. Ik realiseer mij ook dat die reserve mij de ruimte geeft om naast mijn werk ook tijd voor God te hebben en tijd voor mensen die hulp nodig hebben. Het blijft dus lastig dat leven in armoede!

Deze afbeelding heeft een leeg alt-atribuut; de bestandsnaam is clara-12_met-kruis-sd.jpg

Clara spreekt doorgaans over heilige armoede, of de armoede van Christus. Het is een armoede die verwijst naar Jezus, naar de weg van de navolging van Christus. De heilige armoede roept op tot een leven waarin we de arme en minste mensen in de ogen kunnen zien en waarin ons werken en leven gericht zijn op de medemensen die aan de onderkant van onze samenleving staan, soms zelfs daarbuiten. Clara spoort mij aan om deze mensen te zien en te ondersteunen waar ik dat kan, op de concrete plek waar ik leef. Alleen zo kan het dat je voor mensen een spiegel bent. Alleen zo kan het dat mensen in en door jou iets van God zien.

Hanneke en ik wonen nu enkele jaren in Delft als Feminae Pacis. In onze contacten met de buurt staat God in ons spreken niet voorop. En toch vragen ze regelmatig: zijn jullie van de kerk of zo? Mensen durven ons aan te spreken en dan komen soms heel waardevolle dingen ter sprake en kunnen we laagdrempelig van waarde zijn. Deze laagdrempeligheid vraagt dat we ons niet boven de ander verheffen. Ik vermoed zomaar dat die levensvorm van de heilige armoede daar voor nodig is. Het begin is er en ik dank de heilige Clara die in haar Testament ook voor mij bidt: dat de Heer zelf, die het goede begin heeft gegeven, de groei zal geven en ook de uiteindelijke volharding. Amen.

Uw wil te doen is mijn vreugde!

Vandaag is voor mij een bijzondere dag. In 1999 zette ik op deze dag, geroepen door de Heer, de stap om in te treden bij de clarissen, in 2000 gevolgd door de opname in de orde. Na 20 jaar had ik opnieuw een roepingservaring. Gaandeweg werd duidelijk dat de ruimte van de orde niet langer paste bij mijn roeping en dat ik verder moest. Mijn leven in de voetsporen van Jezus, geinspireerd door Clara en Francicus van Assisi, gaat nu verder als Feminae Pacis.

Nu 22 jaar na die eerste stap zeg ik weer: ja, Heer, hier ben ik. Uw wil te doen is mijn vreugde!
De lezingen van vanmorgen raakte mij: het evangelieverhaal van de gedaanteverandering van Jezus op de berg (Tabor) en daarbij gekozen de voor mij belangrijke lezing uit Deuteronomium 6:

‘Luister, Israël: de Heer, onze God, de Heer is de enige! Heb daarom de Heer lief met hart en ziel en met inzet van al uw krachten. Houd de geboden die ik u vandaag geef steeds in gedachten. Prent ze uw kinderen in en spreek er steeds over, thuis en onderweg, als u naar bed gaat en als u opstaat. Draag ze als een teken om uw arm en als een band op uw voorhoofd. Schrijf ze op de deurposten van uw huis en op de poorten van de stad.’ (Dt. 6, 4-9)

In het Taborverhaal (Mc. 9, 2-10) horen we de Stem van God uit de wolk zeggen: ‘Dit is mijn Zoon, de Welbeminde, luistert naar Hem.‘ Dit luisteren verbind ik met het Sjema gebed uit Deuternomium 6. Dit luisteren heeft mij 22 jaar geleden die stap doen zetten, en de stappen die daar op volgden. Ik ga mijn weg met God en dat geeft mij de vreugde die geen mens mij geven kan. Niet dat het altijd gemakkelijk is, nee zeker niet. Maar ik kan niet anders. En er zijn gelukkig tochtgenoten op mijn weg, ik hoef niet alleen te gaan.

Gaan waarheen Hij mij wijst
soms niet wetend hoe
door diepe duisternis
in stralend licht
soms alleen
maar nooit lang
tochtgenoten
soms veel
soms weinig
maar altijd wel 1
Gaan waarheen Hij mij wijst
soms niet wetend hoe
maar dat is niet erg
God kent de weg
en Hij wijst mij waar te gaan.
Tot lof van God
en tot zegen van mensen.
Het is mij een vreugde!

Mijn leven: wat een wonder!

Vanmorgen in de eucharistieviering, op het Hoogfeest van de geboorte van Johannes de Doper, klonk als refrein voor de tussenzang naar psalm 139: Ik dank U, Heer, voor de vorming van mijn leven. Het raake mij diep. Halverwege werd mij duidelijk dat het was: Ik dank U, Hee,r voor het wonder van mijn leven. Ook mooi, maar voor mij was de toon gezet.

Ik dank U, Heer voor de vorming van mijn leven. Zoals ik gevormd ben in de schoot van mijn moeder en gevormd ben in en door het leven. En ja, daar ben ik dankbaar voor. Op bergtoppen soms, en ook door diepe dalen ben ik gegaan en dat zal naar de toekomst toe wel zo blijven denk ik dan. Of ik nu op de bergtop zit, in het dal of ergens op de vlakte, het leven was nooit zonder God – Hij was er bij, ook als ik dit achteraf pas kon zien. De afgelopen jaren waren niet gemakkelijk maar ook toen: Hij was er bij en gaf mij ook de mensen die ik nodig had. Ik ben dankbaar voor mijn leven en voor de vorming van mijn leven.

En als ik hier dan bij stilsta, zoals vandaag, dan verwonder ik mij over de grootheid en trouw van God: Ik dank U, Heer, voor het wonder van mijn leven, hoe U mij gevormd heeft door uw trouw, uw Woord en door de mensen die U mij onderweg gegeven hebt.

En nu begint het spontaan in mij te zingen:

Hoe wonderlijk mooi is uw eeuwige Naam. 
Verborgen aanwezig deelt U mijn bestaan.
Waar ik ben, bent U: wat een kostbaar geheim.
Uw naam is ‘Ik ben’ en ‘Ik zal er zijn’.

Een boog in de wolken als teken van trouw,
staat boven mijn leven, zegt: Ik ben bij jou!
In tijden van vreugde, maar ook van verdriet,
ben ik bij U veilig, U die mij ziet.

De toekomst is zeker, ja eindeloos goed.
Als ik eens moet sterven, als ik U ontmoet:
dan droogt U mijn tranen, U noemt zelfs mijn naam.
U blijft bij mij Jezus, laat mij niet gaan.

‘Ik ben die Ik ben’ is uw eeuwige naam.
Onnoembaar aanwezig deelt U mijn bestaan.
Hoe adembenemend, ontroerend dichtbij:
uw naam is ‘Ik ben’, en ‘Ik zal er zijn’.

O Naam aller namen, aan U alle eer.
Niets kan mij ooit scheiden van Jezus mijn Heer:
Geen dood en geen leven, geen moeite of pijn.
Ik zal eeuwig zingen, dicht bij U zijn.

Tekst: Hans Maat
Muziek: Kinga Bán en Adrian Roest
© 2013 Stichting Sela Music

Wees niet bang om te gaan

Campagneposter roepingenzondag 2021

Bovenstaande afbeelding is van de campagnefoto voor roepingenzondag. Vorige week kwam deze mij onder ogen en ik heb er met een aantal mensen uit mijn omgeving over gesproken. Wat roept het beeld bij je op? Wat zegt deze poster jou? Voordat ik daar verder iets over deel wil ik je vragen om zelf het beeld op je te laten inwerken en te registreren wat het jou zegt, wat het bij jou oproept.

Toen de poster mij onder ogen kwam was mijn eerste gevoel bevreemding. De bevreemding maakte dat ik verder keek. Ik zag een toerist, een voorbijganger met een rugzak en een drinkfles, een man in een een korte broek. Maar wat mij vooral bevreemde: een lege kale kerk, zonder mensen. Hoe langer ik er naar keek en kijk hoe vreemder ik het beeld ga vinden. Wat is een kerk zonder mensen? En wat zegt dit – het gaat om roepingenzondag – over het priesterschap of het broeder of zuster zijn? Geroepen zijn is toch door God en voor de mensen? Dat wij op aarde handen en voeten geven aan zijn rijk?

Deze roepingenzondag wordt ook wel de zondag van de goede herder genoemd, naar de lezing van de dag uit Johannes 10 (11-18). De goede herder kent zijn schapen en geeft zijn leven voor de schapen. Jezus is de goede herder en in Zijn naam zijn er herder in de Kerk, in de kerken en daarbuiten, die worden uitgezonden om hun leven te geven voor de mensen. Die lege kerk, een kerk zonder schapen – wat een treurnis. Dáár heb je volgens mij als herder niet zoveel meer te zoeken. Jezus ging op zoek naar de schapen en als herder zijn wij geroepen om als Jezus op zoek te gaan naar de mensen om in Gods Naam hen te leren kennen en ons leven voor hen te geven. De poster zegt niet bang te zijn en dichterbij te komen. Ik zou zeggen: Wees niet bang er op uit te gaan en wees er voor de mensen in Mijn Naam.

Vanmorgen zongen we in onze viering het lied: ‘Wil je opstaan en Mij volgen als Ik noem je naam?’ Dit lied spreekt mij aan in mijn roeping als zuster en dochter van Clara.

God ziet jou en mij en vraagt of wij onze gaven velerlei willen inzetten en dat wij daarbij hart hebben voor de mensen. Hij roept ons om Zijn beeld uit te dragen in de wereld. Het laatste couplet is mijn antwoord: Heer van liefde en van licht, vervul mij met uw Geest. Laat mij zijn op U gericht, en maak mij onbevreesd. Dat ik in uw voetspoor ga, uw ontferming achterna, en met lijf en ziel besta in U en Gij in mij.

Ik kan het niet zonder Zijn Geest. En Zijn weg gaan vraagt dat ik onbevreesd ben, dat ik niet bang bent in Zijn naam te spreken, ook – en misschien wel juist daar – waar anderen niet willen en kunnen horen omdat het zo haaks staat op hoe zij leven. Ik hoef daarbij niemand te overtuigen. Getuigen is genoeg, Zijn beeld uitdragen in de wereld en Liefde zijn waar liefdeloosheid heerst: in het verborgen en op ongewisse wegen. Laten we gaan!

Het is volbracht!

De 400 pagina’s van Tom Wright’s ‘Goede Vrijdag, de dag dat de revolutie begon’ zijn gelezen; het is volbracht. Maar vooral gaat de titel over wat Jezus heeft volbracht aan het kruishout. Dat lastige kruis, waar we vaak snel overheen gaan om het over Pasen te hebben, dat lastige kruis is de Plek waarop het volbracht wordt door Jezus Messias. Pasen is de eerste vrucht van Goede Vrijdag.

Wat is er nu eigenlijk volbracht op Goede Vrijdag? Jezus geeft als Messias van Israël, plaatsvervangend voor heel het volk, zijn leven. Zijn zelfopofferende liefde is de nieuwe macht die op de wereld wordt losgelaten. De Bijbel spreekt over Jezus dood ‘overeenkomstig de Schriften‘ en ‘ter vergeving van zonden‘. Binnen het hele verhaal van Israël krijgt het kruis zijn betekenis. De zonde is waar wij niet God aanbidden, maar afgoden – krachten en machten binnen de schepping zelf. Het doel van de zondenvergeving is dat mensen weer in staat zijn volledig beeld-dragende mensen in Gods wereld te zijn. De verbondsvernieuwing die aan het Kruis is volbracht herstelt ons en verzoent ons met God. In de Schriften lezen we ook dat de Messias aan het kruis gestorven is voor allen. Iedereen is vrij om tot Hem te komen.

Wij zijn bevrijd om datgene te zijn waarvoor we gemaakt zijn en het beeld van God te weerspiegelen, vooruitlopend op het moment dat God het werk voltooit en alles nieuw maakt. Alles wat er nodig is om te behoren tot die nieuwe schepping is dat wij ons afwenden van de afgoden waarvan de macht al gebroken is, en ons aansluiten bij het vieren van Jezus’ overwinning. Wright wijst op het opstanding en vergeving als karakteristieke kenmerken van de nieuwe schepping. De nieuwe manier van mens-zijn die met de kruisdood van start is gegaan begint met vergeving: Gods vergeving voor hen die zich afwenden van hun verslagen afgoden; en de vergeving die Jezus’ volgelingen in zijn naam en door zijn Geest aanbieden aan ieder die hun onrecht aandoet. Het evangelie van Jezus Messias is een oproep om te geloven dat de macht van de zelfgevende liefde, onthuld aan het kruis, echt is. Wright benadrukt dat de missie van de christenen kruisvormig is. We zullen ons eigen kruis moeten opnemen om Hem te volgen. Dat vraagt zelfverloochening en dat wij machthebbers de waarheid durven zeggen, vooral daar waar mensen geen enkele macht hebben. Zelfgevende liefde zal altijd lijden. De machten, hoewel verslagen, weten nog altijd miljoenen mensen te knechten. Als christenen zijn wij geroepen hierin te spreken en handelen als God, als beeld-dragers van Gods liefde, zoals die ons geopenbaard is aan het kruis.

Zalig pasen!

Zuster Marianne