Bemin je vijanden

Het evangelie van vandaag (Lucas 6, 27-38) is een stevige onderrichting.

In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: Tot u die naar Mij luistert zeg Ik: Bemint uw vijanden, doet wel aan die u haten,
zegent hen die u vervloeken en bidt voor hen die u mishandelen.

Het onderricht dat de leerlingen vandaag van Jezus krijgen liegt er niet om. Zijn woorden zijn gericht aan ‘ die naar Mij luistert’ , en vandaag zijn wij dat. Hoe ga ik om met mensen die mij niet liggen, mensen die in mijn allergie zitten? Ik probeer ze te mijden, en als dat niet lukt ze te negeren. De weg die Jezus wijst werkt volgens mij twee kanten op. Het roept mij op om over mijn afkeer, mijn allergie voor iemand heen te stappen en de ander toe te laten en met nieuwe ogen te bezien. Met een moeilijk woord noemen we dat: respecteren. Dit zal de ander op zijn of haar beurt ook oproepen om anders te kijken. Die twee bewegingen versterken elkaar en brengen samen in plaats van dat ze uit elkaar drijven.

Als iemand u op de ene wang slaat, keert hem ook de andere toe; en als iemand uw bovenkleed van u afneemt, belet hem niet ook uw onderkleed te nemen.
Geeft aan ieder die u iets vraagt, en als iemand wegneemt wat u toebehoort, eist het niet terug.

Jezus vraagt ons daarin heel ver te gaan. Hoe moeilijk is het om niet terug te slaan? Toch is dat de enigste manier om de spiraal van onvrede en onrecht te doorbreken. Moeten we dan maar doetjes zijn, die alles over zich heen laten komen? Zeker niet, we moeten dat als stevige mensen doen die met liefde voor de zondaar, de zonde afwijzen, juist door die andere wang toe te keren en niet mee te gaan in die zonde.

Zoals gij wilt dat de mensen u behandelen, moet gij het hun doen.

Dat is iets wat we allemaal kunnen beamen. Maar binnen de context van het hele onderricht van Jezus, wordt gevraagd dat ook te doen wanneer de mensen jou niet zo behandelen.

Als gij bemint wie u beminnen wat voor recht op dank hebt ge dan? Ook de zondaars beminnen wie hen liefhebben.
Als gij weldoet aan wie u weldaden bewijzen, wat voor recht op dank hebt ge dan? Dat doen de zondaars ook.
Als gij leent aan hen van wie ge hoopt terug te krijgen, wat voor recht op dank hebt ge dan? Ook de zondaars lenen aan zondaars met de bedoeling evenveel terug te krijgen.

De weg van de navolging van Jezus vraagt dat wij goed doen om goed te doen, los van de vraag wat wij daar zelf voor terug ontvangen. Dat vraagt dat we arme landen ontwikkelingshulp geven, zonder dat ze daar iets voor terug hoeven doen of zonder terugbetalingsregeling. Maar dat vraagt ook in ons eigen leven dat we iemand die iets nodig heeft dat gewoon geven of dat we iets voor een ander doen zonder daarvoor iets terug te verwachten. Bij je vrienden is dat geen probleem, maar bij de mensen die je niet zo graag ziet…

Neen, bemint uw vijanden, doet goed en leent uit zonder er op te rekenen iets terug te krijgen. Dan zal uw loon groot zijn, dan zult ge kinderen zijn van de Allerhoog­ste, die immers ook goed is voor de ondankba­ren en slechten.

De weg die Jezus ons wijst, de weg die Hij zelf gegaan is, is helder. Het is geen eenvoudige weg, en het is niet verboden om te struikelen en te vallen, als we hem maar gaan. Met andere woorden:

Weest barmhartig, zoals uw Vader barmhar­tig is.
Oordeelt niet, dan zult ge niet geoordeeld worden; veroordeelt niet, dat zult ge niet veroordeeld worden; spreekt vrij en ge zult vrijgesproken worden. Geeft, en u zal gegeven worden; een goede, gestamp­te, geschudde en overlopende maat zal men u in de schoot storten. De maat die gij gebruikt, zal men ook voor u gebruiken.’

God, geef ons barmhartig te zijn, zoals U barmhartig bent voor ons. En geef dat wij ruimhartig zijn in onze liefde voor anderen, zoals ook U ruimhartig bent in uw liefde voor ons. Zo vragen wij U, door Jezus Christus, onze Heer en Leraar. Amen.